Nhận hối lộ là vấn đề hết sức nhức nhối không chỉ ở Việt Nam mà còn là vấn đề của các quốc gia trên thế giới. Lợi dụng chức vụ quyền hạn để nhận hối lộ sẽ gây ra sự mất niềm tin của công dân với nhà nước, làm ảnh hưởng đến sự trong sạch và việc vận hành của bộ máy nhà nước. Pháp luật hình sự cũng đã có những quy định cụ thể nhằm hạn chế tối đa những hành vi trên.
Tại điều 354 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội nhận hối lộ như sau:
Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
+ Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án về một trong các tội phạm về tham nhũng mà chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
+ Lợi ích phi vật chất.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
+ Có tổ chức;
+ Lạm dụng chức vụ, quyền hạn;
+ Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
+ Gây thiệt hại về tài sản từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng;
+ Phạm tội 02 lần trở lên;
+ Biết rõ của hối lộ là tài sản của Nhà nước;
+ Đòi hối lộ, sách nhiễu hoặc dùng thủ đoạn xảo quyệt.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:
+ Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
+ Gây thiệt hại về tài sản từ 3.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
+ Của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên;
+ Gây thiệt hại về tài sản 5.000.000.000 đồng trở lên.
Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Như vậy mức xử phạt đối với hành vi lạm dụng chức quyền nhận hối lộ được xem là rất nặng, mức xử phạt thấp nhất là xử lý kỷ luật đối với hành vi nhận hối lộ dưới 2 triệu, tuy nhiên xử lý kỷ luật là hình thức xử phạt nội bộ nơi người nhận hối lộ làm việc. Pháp luật hình sự đã quy định mức phạt nặng nhất đối hành vi nhận hối lộ là chung thân, thậm chí là tử hình. Đây được xem là mức phạt có tính chất răn đe rất cao, hầu như nhận hối lộ trên 2 triệu là phải đi tù thấp nhất là 2 năm.